خالد بن سلمان آل سعود، وزیر دفاع عربستان سعودی به دعوت سرلشکر محمد باقری رییس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در راس یک هیت بلند پایه نظامی وارد تهران شد. رئیس ستادکل نیروهای مسلح در دیدار وزیر دفاع عربستان عنوان داشت که سیاست اصولی ایران همواره تامین و تضمین امنیت منطقه توسط کشورهای منطقه بوده است. تهران و ریاض میتوانند در تامین و تضمین امنیت منطقه نقش بسزایی ایفا کنند.
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران برای توسعه روابط دوجانبه دفاعی با عربستان در حوزههای مختلف و مورد علاقه طرفین آمادهاند. وی با اشاره به وضعیت فلسطین تاکید کرد که ایران از مواضع عربستان درقبال غزه و فلسطین قدردانی میکند. مقابله با جنایات این رژیم مستلزم اتحاد، همدلی و اتخاذ مواضع واحد کشورهای اسلامی در قبال جنایات رژیم صهیونیستی است. در همین حال ️وزیر دفاع عربستان نیز در این دیدار عنوان داشت عربستان اصرار بر تقویت و توسعه روابط با ایران دارد. حسن مهماننواز شما نشان دهنده روابط خیلی خوب بین ما است.
خالد بن سلمان آل سعود در دیدار با دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، تعامل با ایران، سنگ بنای همکاری های امنیّتی در منطقه است که موجب شکوفایی بیش از پیش کشورهای این منطقه خواهد شد. وی تاکید کرد که جهان اسلام باید در زمینه اشغالگری و توسعه طلبی سردمداران رژیم صهیونیستی هماهنگ و متحد عمل کند.
احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز تاکید داشته است که ایران و عربستان دو کشور بزرگ و مهم هستند که "راهبرد همکاری"، امنیّت و پیشرفت را در این منطقه حساس تضمین خواهند کرد. آمادهایم این همکاری ها را در تمام سطوح از جمله سرمایهگذاریهای مشترک، گسترش دهیم.
نکته بسیار مهم در این سفر آن است که «خالد بن سلمان» پیام پادشاه این کشور را تقدیم رهبر معظم انقلاب اسلامی کرد. رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار تاکید کردند که اعتقاد ما این است که ارتباط میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان برای هردو کشور مفید خواهد بود و دو کشور میتوانند تکمیلکننده یکدیگر باشند. حضرت آیتالله خامنهای با تاکید بر اینکه گسترش روابط دو کشور دشمنانی دارد، خاطرنشان کردند: باید بر این انگیزههای خصمانه فائق آمد و ما در این خصوص آماده هستیم. ایشان با اشاره به برخی پیشرفتهای ایران گفتند: جمهوری اسلامی آماده است در این عرصهها به عربستان سعودی کمک کند. رهبر معظم انقلاب اسلامی تاکید کردند که اینکه برادران در منطقه با هم همکاری داشته باشند و به یکدیگر کمک کنند بسیار بهتر از تکیه به دیگران است.
در مقطع کنونی که رژیم صهیونیستی به نشل کشی فلسطینیها، اشغال لبنان و سوریه ادامه میدهد و هر روز تهدیدی جدید علیه کشورهای منطقه مطرح میسازد، این همگرایی میان همسایگان با محوریت ارتباطات دو جانبه و منطقهای، حمایت قاطع از فلسطین و یمن و مقاومت مردمی منطقه، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است که میتواند به الگویی برای سایر کشورهای منطقه مبنی بر توسعه مناسبات همه جانبه با ایران از جمله در حوزه نظامی منجر شود.
این سفر در حالی صورت گرفته است که در باب آن نکاتی چند قابل توجه است
نخست آنکه این سفر را میتوان بخش دیگری از تلاش دوکشور برای توسعه روابط همه جانبه دانست که از زمان دوران شهید رئیسی و توافقات به عمل آمده در پکن پایه گذاری شده است. دو کشور در حوزههای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و کنسولی گامهای بسیاری بر داشتهاند که سفر وزیر دفاع عربستان به تهران نقطه عطفی در این مناسبات بویژه در حوزهای جدید به نام نظامی و امنیتی است.
دوم آنکه با توجه به اینکه عربستان از دوستان نزدیک آمریکاست و احتمالا اولین سفر ترامپ نیز به این کشور باشد اما رویکرد تعاملاتی عربستان به تهران را می توان نوعی بلوغ سیاسی و تغییر نگاه آنها به معادلات منطقهای دانست که بر اساس آن برآنند تا همگرایی گستردهتر منطقهای را به مولفهای برای نقش آفرینی ومقابله با بی ثباتیها مبدل سازند فرایندی که خود سندی بر افول نقش آمریکا در منطقه و نهادینه شدن تفکر ایرانی حل مشکلات با همگرایی منطقه و نه مداخله خارجی است.
سوم آنکه این سفر نشان میدهد که برخلاف ادعا و سیاست آمریکاییها که بدنبال ایران هراسی و معرفی جمهوری اسلامی به عنوان عامل ناآرامی ها در منطقه هستند، کشورهای غرب آسیا چنین دیدگاهی نداشته بلکه ایران را ضامن امنیت و ثبات منطقه میدانند. جنایات گسترده رژیم صهیونیستی و حمایت از آن، مداخلات سیاسی و نظامی آمریکا در منطقه برای گرفتن استقلال و ثبات کشورها، سرنوشت سوریه با آمدن جریانهای غربگرایی همچون تحریرالشام و جولانی و... حقیقت بحرانساز بودن رژیم صهیونیستی و آمریکا را بر همگان اشکار کرده است. با توجه به این شرایط سفر وزیر دفاع عربستان به تهران را میتوان از یک سو نشانهای بر بی اعتمادی به آمریکا دانست و از سوی دیگر اعتماد و تمایل کشورهای منطقه به توسعه روابط با تهران را نشان میدهد.
چهارم آنکه این سفر در حالی صورت گرفت که پیش از این نیز وزیر دفاع تاجیکستان به ایران سفر داشته است. همچنین هیاتی نظامی راهی جمهوری آذربایجان شد و رزمایش مشترک ایران و ارمنستان نیز برگزار شد. حضور ناوگروه مشترک ارتش و سپاه در امارات، نقش ارزنده ناوگان دریایی ایران در رزمایش پاکستان و نیز برگزاری رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین و... خود گواهی بر نامحدود بودن همگرایی منطقهای ایران است که در جهت هماهنگی در ابعاد مختلف بویژه ابعاد نظامی است.
نکته اساسی آنکه در مقطع کنونی که رژیم صهیونیستی به نشل کشی فلسطینیها، اشغال لبنان و سوریه ادامه میدهد و هر روز تهدیدی جدید علیه کشورهای منطقه مطرح میسازد، این همگرایی میان همسایگان با محوریت ارتباطات دو جانبه و منطقهای، حمایت قاطع از فلسطین و یمن و مقاومت مردمی منطقه، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است که میتواند به الگویی برای سایر کشورهای منطقه مبنی بر توسعه مناسبات همه جانبه با ایران از جمله در حوزه نظامی منجر شود.
در همین حال تقارن این سفر با تحرکات آمریکا که به دنبال سوق دادن کشورهای عربی به سازشکاری است و از سوی دیگر مذاکرات میان ایران و آمریکا نشان میدهد که از یک سو دیگر کشورها حاضر به بازی در زمین سازشکاری آمریکا نمیباشند و از سوی دیگر نیز مذاکرات ایران و آمریکا صرفا جنبه هستهای برای پایان دادن به تحریمها دارد و معادلات منطقه صرفا بر اساس همگرایی منطقهای چینش میشود. تهران و ریاض توانایی آن را دارند که با عبور از اختلافات پیشین، پیشران یک نظم جدید مبتنی بر همکاری، احترام متقابل و پیشرفت جمعی در منطقه باشند. نظم نوینی که در آن آمریکا نقشی نخواهد داشت و کشورهای منطقه اساس آن را تشکیل میدهند. بر این اساس آمریکا نمیتواند این سفر و تمایل کشورهای عربی به توسعه روابط با ایران را به مذاکرات و یا سیاستهای منطقه ای خود نسبت دهد و در ازای آن به دنبال امتیاز خواهی از ایران در مذاکرات باشد.
به هر تقدر میتوان گفت که این سفر گامی عملی از سوی دو کشور برای توسعه همه جانبه مناسبات است که دامنه آن امروز به ابعاد نظامی نیز رسیده است و میتواند به عرصه تعاملات منطقهای و حتی تحقق طرح هایی همچون ابتکار صلح هرمز نیز منجر شود. این رویکردها قطعا دستاوردهای مشترک بسیاری برای کشورهای منطقه خواهد داشت که حداقل آن رسیدن به نقطه واحد علیه رژیم صهیونستی و اقدام برای اخراج بیگانگان از منطقه خواهد بود.